5 παραμύθια Βρυξελλών για το «success story» Σαμαρά – Η έκθεση της Κομισιόν
Με το κυβερνητικό παραμύθι του success story είναι ευθυγραμμισμένες οι εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2014 και το 2015 με την σχετική έκθεση, πάντως, να προαναγγέλλει τη λήψη νέων επώδυνων μέτρων σε φορολογία, ασφαλιστικό και κοινωνικό κράτος κατά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Ας δούμε συνοπτικά τις βασικές διαπιστώσεις της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
1. Στο δημοσιονομικό πεδίο η έκθεση επιβραβεύει την κυβέρνηση για την σκληρή λιτότητα που ακολούθησε και τα πρωτογενή πλεονάσματα που παρουσίασε αλλά την ίδια στιγμή εκτιμά ότι το δημόσιο χρέος θα φτάσει στο υψηλότερο σημείο του, το 2014 (στο 177,2% του ΑΕΠ) για να αρχίσει να μειώνεται από το 2015 και μετά, με την προϋπόθεση όμως ότι θα επιτυγχάνονται υψηλά δημοσιονομικά πλεονάσματα. Προϋπόθεση που φρόντισε να αποδομήσει μόλις πριν από μερικές ημέρες η έκθεση του γραφείου του προϋπολογισμού της Βουλής.
Παράλληλα η Κομισιόν υποστηρίζει πως τα προβλεπόμενα πλεονάσματα για το 2014 και το 2015 αναμένεται να επιτευχθούν λόγω: α) της χρονικής επέκτασης των μέτρων λιτότητας που είχαν ληφθεί τα προηγούμενα χρόνια και β) της λήψης νέων επώδυνων μέτρων που θα αφορούν το καθεστώς ΦΠΑ, το ασφαλιστικό αλλά και τις κοινωνικές παροχές.
2. Το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 0,6% το 2014 και κατά 2,9% το 2015 καθώς τα στοιχεία δείχνουν αύξηση των εξαγωγών και των εισπράξεων από τον τουρισμό, ενώ την ίδια ώρα η εγχώρια ζήτηση (επενδύσεις και κατανάλωση) δείχνει σημάδια σταθεροποίησης ή και μικρής ανάκαμψης. Αυτό, όμως, που πρέπει να επισημανθεί είναι πως μετά από 6 χρόνια κάθετης πτώσης τηςεγχώριας οικονομικής δραστηριότητας, φαινόμενοπρωτόγνωρο για τηνμεταπολεμικήΕυρώπη, θεωρείται φυσιολογικό η κατάσταση να πιάνει «πάτο». Το ζήτημα είναι αν, και σε ποιο βαθμό, θα υπάρξει αξιόλογη ανάκαμψη η οποία θα στηρίζεται σε υγιή θεμέλια και όχι στο αποτυχημένο οικονομικό και παραγωγικό μοντέλο του παρελθόντος. Κάτι για το οποίο ήδη εκφράζονται ζωηρές αμφιβολίες από πολλές πλευρές.
3. Οι σαθρές βάσεις του δήθεν ελληνικού οικονομικού θαύματος επιβεβαιώνεται από την εξαιρετικά αργή μείωση της ανεργίας, όπως προβλέπει η ίδια η Κομισιόν. Ειδικότερα η έκθεση εκτιμά πως το ποσοστό ανεργίας από 27,3% το 2013 θα μειωθεί στο 26% το 2014 και στο 24% το 2015. Παρότι θα πηγαίνει «τρένο» η ελληνική οικονομία τη διετία 2014 – 2015 (αύξηση εξαγωγών, επενδύσεων και ιδιωτικής κατανάλωσης σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν) εντούτοις η ανεργία θα μειωθεί μόνο κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες του εργατικού δυναμικού φτάνοντας στα επίπεδα του 2012. Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν τον φόβο αρκετών οικονομολόγων πως η όποια οικονομική ανάκαμψη σημειωθεί στη χώρα μας θα συνοδεύεται από υψηλή ανεργία για πολλά ακόμη χρόνια. Ορισμένοι μάλιστα προβλέπουν πως το ποσοστό ανεργίας δεν θα μειωθεί κάτω από το 20% πριν το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.
4. Παράλληλα, η έκθεση της Κομισιόν «ομολογεί» πως η αιματηρή μείωση που επετεύχθη στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών φτάνει στο τέλος της. Ειδικότερα το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών από -12,8% του ΑΕΠ το 2010 μειώθηκε στο -2,4% το 2013 ενώ το 2014 και το 2015 αναμένεται να παραμείνει περίπου στα ίδια επίπεδα (-2,3% και -2,2% του ΑΕΠ αντίστοιχα). Σύμφωνα με την Κομισιόν η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται κυρίως στην αδυναμία της εγχώριας παραγωγής αν υποκαταστήσει, στις καταναλωτικές προτιμήσεις, τα εισαγόμενα αγαθά.
Με άλλα λόγια μετά από 5 χρόνια οικονομικής και κοινωνικής ισοπέδωσης η εγχώρια παραγωγή δεν κατόρθωσε να ξεφύγει από τις χρόνιες παθογένειες που την χαρακτηρίζουν και να αποτελέσει τον κινητήριο μοχλό ανάπτυξης. Και όλα αυτά συμβαίνουν όταν το κόστος εργασίας έχει καταβαραθρωθεί και οι εργασιακές σχέσεις έχουν διαλυθεί.
Αντίθετα, όπως έχει ήδη λεχθεί, η μεγάλη μείωση των ελλειμμάτων στις εξωτερικές συναλλαγές της χώρας οφειλόταν κατά κύριο λόγο στη δραστική πτώση των εισαγωγών και όχι στην άνοδο των εξαγωγών, εξέλιξη που εύκολα ανατρέπεται μόλις υπάρξει μια μικρή, έστω, αύξηση των εισοδημάτων και της κατανάλωσης (σύμφωνα με την Κομισιόν οι εισαγωγές αναμένεται να αυξηθούν κατά 2,2% το 2015).
Mάκης Ντόβολος
